1.Geneza niepełnosprawności.
Pojawienie się grupy osób z dysfunkcjami zdrowotnymi
powodującymi w konsekwencji niepełny udział w życiu społecznym dało przyczynę
do zastanowienia się nad zagadnieniem niepełnosprawności.W każdym społeczeństwie
istnieje pewien procent osób,które z przyczyn dziedzicznych,wrodzonych,w wyniku
chorób,wypadków czy też nieprawidłowych warunków życia nie mają pełnej
sprawności fizycznej lub psychicznej.Osoby te określa się najczęściej terminem„ludzie
niepełnosprawni”rozumiejąc niepełnosprawność,jako czasowe lub trwałe obniżenie
sprawności psychofizycznych funkcji organizmu.W roku 1980 Światowa Organizacja
Zdrowia przyjęła i ogłosiła Międzynarodową Klasyfikację Uszkodzeń,Niepełnosprawności
i Upośledzeń,w której to koncepcja niepełnosprawności określona została jako
biologiczna.
W
procesie powstawania niepełnosprawności lub procesie stawania się osobą
niepełnosprawną koncepcja ta przyjmuje trzy wymiary:
-uszkodzenie(impairment)–oznacza wszelki brak lub
anormalność anatomicznej struktury narządów oraz brak lub zaburzenie funkcji
psychicznych lub fizjologicznych organizmu,na skutek określonej wady wrodzonej,choroby
lub urazu;
-niepełnosprawność funkcjonalna(disability)–oznacza wszelkie
ograniczenie lub brak,wynikający z uszkodzenia,zdolności wykonywania czynności
w sposób i w zakresie uważanym za normalny dla człowieka;
-upośledzenie lub niepełnosprawność
społeczna(handicap)–oznacza mniej uprzywilejowaną lub mniej korzystną sytuację
danej osoby,wynikającą z uszkodzenia i niepełnosprawności funkcjonalnej,która
ogranicza lub uniemożliwia jej wypełnianie ról związanych z jej wiekiem,płcią,oraz
sytuacją społeczną i kulturową.
Warto zwrócić uwagę,że koncepcja ta była krytykowana
i nie przyjmowana przez wszystkich za zbytnio akcentowane aspekty medyczne.Koncepcja
ta upatruje uszkodzenie,jako źródło wszelkich trudności,ograniczeń i problemów
osoby niepełnosprawnej oraz uważa,że interwencja medyczna i rehabilitacja ma
zasadnicze znaczenie dla ich usunięcia lub złagodzenia.Uważa także,że osoba
niepełnosprawna musi dostosować się do zaistniałej sytuacji,nie zwracając uwagi
na konieczność dostosowania środowiska społecznego i fizycznego dla potrzeb
osób niepełnosprawnych.Na tle krytyki tej koncepcji powstała społeczna
koncepcja niepełnosprawności,która widziała niepełnosprawność jako problem
społeczny.W 1997 roku Światowa Organizacja Zdrowia przedstawiła zmodyfikowaną i
skorygowaną wersję Klasyfikacji pod nazwą Międzynarodowa Klasyfikacja
Uszkodzeń,Działań i Uczestnictwa z podtytułem Podręcznik Wymiarów Niepełnosprawności
i Funkcjonowania oparta na tzw.biopsychospołecznej koncepcji
niepełnosprawności,która stara się połączyć biologiczną i społeczną koncepcję
niepełnosprawności.Zgodnie z założeniami tej koncepcji człowiek jest istotą
złożoną i z punktu widzenia fizycznego stanowi organizm o ściśle określonej
strukturze i harmonijnym funkcjonowaniu,jest również istotą społeczną,co oznacza,że
żyje w określonym środowisku i wypełnia w tym środowisku pewne role zgodnie ze
swoim wiekiem,płcią i pozycją społeczną.Z tego też ze społecznego punktu
widzenia niepełnosprawność nie jest tylko właściwością osoby,lecz zespołem
warunków środowiska społecznego i fizycznego(bariery
społeczne,ekonomiczne,prawne,architektoniczne i urbanistyczne),które powodują
trudności,ograniczenia i problemy osoby niepełnosprawnej.
Człowiek
funkcjonuje,więc na trzech poziomach:
- Biologicznym,
- Jednostkowym
- i społecznym.
Przeciętny człowiek,tzw.pełnosprawny,funkcjonuje na
normalnym poziomie,ustalonym przez przyjęte normy lub standardy zdrowotne oraz
przyjęte w danym społeczeństwie formy zachowania się.Poziom funkcjonowania
człowieka może jednak być obniżony w stosunku do tych norm i standardów,na
skutek stanu zdrowia,a więc na skutek wady wrodzonej,choroby,urazu lub zmian
starczych.
Podobnie
jak w przyjętej Konwencji z 1980,ta z 1997 roku opiera się na trzech wymiarach:
-biologicznym–zniesienie.Ograniczenie lub zaburzenie
przebiegu funkcji organizmu w zależności od stopnia i zakresu uszkodzenia jego
organów lub układów;
-jednostkowym–ograniczenie aktywności i działania;
-społecznym–ograniczenie uczestnictwa w życiu
społecznym–funkcjonowania społecznego.
Definicje osoby niepełnosprawnej pojawiają się w
literaturze fachowej w różnych sformułowaniach.
Definicje
te przyjmują dwojakiego rodzaju kryteria,a mianowicie:
1.Biologiczne(medyczne)–czyli uszkodzenie narządów i
ich czynności,powodujące naruszenie lub obniżenie ich sprawności funkcjonowania
oraz całego organizmu z uwagi na to,że wszystkie czynności są wzajemnie
uwarunkowane i skoordynowane;
2.Społeczne–wskazujące na konsekwencje tego
uszkodzenia i obniżenia sprawności w różnych sferach życia oraz na relacje
danej osoby ze środowiskiem,w którym żyje i działa.
Jak widać,zdefiniowanie pojęcia niepełnosprawności
jest trudne,bowiem trudne do dokładnego określenia są granice między
sprawnością a niepełnosprawnością.Według definicji Światowej Organizacji
Zdrowia„Osoby niepełnosprawne to osoby o naruszonej sprawności psychofizycznej,powodującej
ograniczenie funkcjonalne sprawności lub aktywności życiowej w stopniu
utrudniającym pełnienie właściwych dla nich ról społecznych”.W polskim prawie
pojęcie„osoba niepełnosprawna”pojawiło się w 1982 r.w Uchwale Sejmu w sprawie
inwalidów i osób niepełnosprawnych.W następnych latach podejmowano wiele prób
zdefiniowania tego pojęcia.
Efektem
tych prób w 1996 powstała definicja opracowana przez grupę specjalistów
powołanych przez Pełnomocnika ds.Osób Niepełnosprawnych w następującym
brzmieniu:
- „Niepełnosprawną jest osoba,której stan fizyczny/lub/psychiczny trwale lub okresowo utrudnia,ogranicza lub uniemożliwia wypełnienie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z przyjętymi normami prawnymi i społecznymi”.
Podobna definicja zawarta jest w Karcie Praw Osób
Niepełnosprawnych uchwalonej w 1997 roku przez Sejm RP.
Najnowsza
i będąca w powszechnym użyciu jest definicja zawarta w ustawie o rehabilitacji
zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,która brzmi:
- „Niepełnosprawnymi są osoby,których stan fizyczny,psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia,ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych,a w szczególności ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej”.
Definicja
ta daje podstawy do określenia trzech stopni niepełnosprawności,a mianowicie:
- Lekki,
- Znaczny
- I umiarkowany.
Każdy z tych stopni określa stan zdrowia z
uwzględnieniem kryterium zawodowego.
Nowelizacja
Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych z 27 sierpnia 1997 r.z grudnia 2002 roku wprowadziła nowe
definicje stopni niepełnosprawności:
-Znaczny stopień niepełnosprawności–określa osobę z
naruszoną sprawnością organizmu,niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie
w warunkach pracy chronionej i wymagającą,w celu pełnienia ról społecznych,stałej
lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do
samodzielnej egzystencji;
-Umiarkowany stopień niepełnosprawności–określa
osobę z naruszoną sprawnością organizmu,niezdolną do pracy albo zdolną do pracy
jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej
pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych;
-Lekki stopień niepełnosprawności–określa osobę o naruszonej
sprawności organizmu,powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do
wykonywania pracy,w porównaniu do zdolności,jaką wykazuje osoba o podobnych
kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną,lub mająca
ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy
wyposażenia w przedmioty ortopedyczne,środki pomocnicze lub środki techniczne.
W
definicjach tych zawarte są obok kryteriów zawodowych kryteria społeczne:
- Zdolność do samodzielnej egzystencji
- I konieczność pomocy lub opieki ze strony innych osób,z uwagi na to,że wspomniana Ustawa dotyczy także rehabilitacji społecznej.
Wszelkie podziały na stopnie niepełnosprawności
określają stan fizyczny lub psychiczny oraz zdolność do wykonywania pracy.Nie
są to jednak pełne podziały niepełnosprawności,gdyż nie uwzględniają one
ograniczeń w wyborze zawodu,trudności w znalezieniu pracy i w utrzymaniu się w
niej.Trzeba pamiętać,że praca zawodowa to nie tylko źródło dochodu,ale także
potwierdzenie własnej wartości i przydatności–co niezbędne jest każdemu,a w
szczególności osobie niepełnosprawnej.Możliwości i ograniczenia osób
niepełnosprawnych o różnych rodzajach i stopniach niepełnosprawności
warunkują,jakimi mogą być pracownikami.Uwarunkowania te zależą od
niepełnosprawności,które możemy podzielić na cztery rodzaje.
1.Osoby
z niepełnosprawnością sensoryczną:
a)Osoby niewidome i słabo widzące,
b)Osoby niesłyszące i słabo słyszące,
c)Osoby głuchoniewidome;
2.Osoby
z niepełnosprawnością fizyczną:
a)Osoby z uszkodzonym narządem ruchu,
b)Osoby z przewlekłymi schorzeniami narządów
wewnętrznych;
3.Osoby
z niepełnosprawnością psychiczną:
a)Osoby umysłowo upośledzone z niesprawnością
intelektualną,
b)Osoby psychicznie chore z zaburzeniami osobowości
i zachowania;
4.Osoby
z niepełnosprawnością złożoną,dotknięte więcej niż jedną niepełnosprawnością
- Wystąpić tu mogą połączenia różnych,wymienionych
powyżej niepełnosprawności,np.osoba niewidoma z umysłowym upośledzeniem,osoba z
uszkodzonym narządem ruchu z za burzeniami psychicznymi itp.
Możliwości i ograniczenia zawodowe osób
niepełnosprawnych są zróżnicowane w zależności od rodzaju stopnia uszkodzenia
poszczególnych narządów oraz ograniczenia sprawności organizmu.Są,więc one
różne u osób z uszkodzeniem narządu ruchu,narządów wewnętrznych,narządu
wzroku,słuchu,z upośledzeniem umysłowym,z zaburzeniami psychicznymi i z
równoczesnym upośledzeniem kilku narządów.W związku z tym każda z tych grup
posiada szczególne dla swojego rodzaju możliwości i ograniczenia w podejmowaniu
pracy zawodowej.Jednak świadomość ich występowania pozwala przystosować
stanowiska pracy tak,aby ograniczenia związane z niepełnosprawnością nie były przeszkodą
w wykonywaniu zawodu,jak też wypełnianiu ról społecznych.
2.
Osoby z niepełnosprawnością fizyczną.
Osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu stanowią w
Polsce niemal połowę populacji osób niepełnosprawnych,można zatem powiedzieć,że
dysfunkcje narządu ruchu stanowią,obok innych rodzajów schorzeń,najczęstszą
przyczynę niepełnosprawności w naszym kraju.Pojęciem osoby niepełnosprawnej ze
względu na dysfunkcję narządu ruchu określamy osoby o ograniczonej sprawności
kończyn górnych,dolnych lub kręgosłupa.Przy pomocy narządów ruchu człowiek
wykonuje ruchy manipulacyjne za pomocą kończyn górnych oraz ruchy lokomocyjne
za pomocą kończyn dolnych.Jeśli chodzi o zdolność do pracy osób z uszkodzonym
narządem ruchu to,biorąc pod uwagę trzy podstawowe procesy,występujące w
przebiegu pracy osoby o tym rodzaju niepełnosprawności nie mają większych
trudności w procesie orientacji i podejmowania decyzji,bowiem system zmysłów
funkcjonuje u nich na poziomie normalnym.Głównym problemem jest tu trzeci składnik
procesu pracy,a mianowicie działania–czyli wykonywanie różnych ruchów i
czynności występujących w pracy zawodowej.Ograniczenia w tym zakresie zależą
przede wszystkim od zakresu i stopnia uszkodzenia.Jednak osoby z uszkodzeniem
kończyn dolnych mają znacznie większe możliwości pracy niż osoby z uszkodzeniem
kończyn górnych.
W
wyniku wypadku czy choroby może nastąpić uszkodzenie narządu ruchu,a według
klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia są one sklasyfikowane następująco:
1.Uszkodzenie i braki w anatomicznej strukturze
narządu ruchu,
2.Zaburzenia czynności motorycznych.
3.Deformacja narządów ruchu.
2.1.Osoby
z uszkodzeniem anatomicznej budowy narządu ruchu
Do tego rodzaju niepełnosprawności zaliczamy uszkodzenia
kości i mięśni kończyn,spowodowane urazami lub amputacjami.W zależności od
liczby i zakresu uszkodzenia kończyn czynności manipulacyjne i lokomocyjne
ulegają większemu lub mniejszemu ograniczeniu lub całkowitemu zniesieniu.
Uszkodzenia
te mogą mieć różny zakres i dotyczyć:
-Jednej kończyny–górnej lub dolnej(uszkodzenie
ręki,przedramienia,ramienia,stopy,podudzia,uda);
-Dwóch lub więcej kończyn–obu kończyn górnych,obu
kończyn dolnych,jednej kończyny dolnej i jednej kończyny górnej;
-Trzech lub nawet czterech kończyn.
2.2.
Osoby z zaburzeniami czynności motorycznych
Przy
względnie nieuszkodzonej anatomicznej budowie narządu ruchu,spowodowanymi
różnymi schorzeniami neurologicznymi(np.udary mózgu–zatory,wylewy do
mózgu,dziecięce porażenie mózgowe)zaburzenia czynności motorycznych obejmują:
a)Porażenie–całkowite zniesienie czynności
ruchowych(paraliż,bezwład);
b)Niedowład–częściowe zniesienie czynności
ruchowych-obniżenie sprawności i poprawności wykonywania ruchów,osłabienie ich
siły,spowolnienie ruchów itp.
Jedną z przyczyn dysfunkcji narządu ruchu może być
uszkodzenie rdzenia kręgowego i należą one do najcięższych.Do uszkodzenia
rdzenia kręgowego dochodzi najczęściej na skutek złamania kręgosłupa lub chorób(między
innymi stwardnienie rozsiane SM i guzy rdzeniowe). Uszkodzenie kręgosłupa może
spowodować paraplegię lub tetraplegię.
Główne
postacie porażenia lub niedowładu to:
- Hemiplegia–połowiczne porażenie jednej strony,a więc kończyny górnej i dolnej po lewej lub prawej stronie;
- Paraplegia–porażenie kończyn dolnych;
- Teraplegia(kwadroplegia)–porażenie wszystkich czterech kończyn.
Problemy związane z niepełnosprawnością ruchową,obejmują
niemal wszystkie aspekty życia ludzkiego poczynając od niedostosowania
środowiska zewnętrznego a kończąc na problemach jednostki.Zablokowaniu wielu
potrzeb,a zwłaszcza potrzeby bezpieczeństwa i niezależności,wyzwalać może stany
stresowe i frustracyjne.Warunkiem zatrudnienia osób z uszkodzonym narządem
ruchu jest przystosowanie stanowiska pracy,organizacja dojazdu do pracy i
właściwy stosunek pracodawców i współpracowników.Potrzeba jednakże pamiętać,że
w pierwszoplanowym zadaniem dla osób z tego typu niepełnosprawnością jest
rehabilitacja medyczna–ona bowiem warunkuje szanse życiowe,społeczne i zawodowe
osoby z uszkodzonym narządem ruchu.
2.3.Osoby
z deformacjami narządu ruchu
Objawiają się one nieprawidłowościami lub
uszkodzeniami anatomicznej budowy narządu ruchu lub poszczególnych jego
elementów.Mogą one być spowodowane wadami wrodzonymi lub schorzeniami kości i
mięśni narządu ruchu,zwłaszcza chorobami reumatycznymi.
Mogą
one przyjąć postać:
-Braku niektórych elementów narządu ruchu,np.mniejsza
liczba palców u rąk lub nóg;
-Dodatkowych elementów narządu ruchu,np.więcej niż 5
palców u rąk lub nóg;
-Nieprawidłowo ukształtowanych elementów narządu
ruchu,np.zbyt długa lub krótka kończyna,płaskostopie,nieprawidłowa budowa
kręgosłupa(garb,skolioza);
-Deformacji w postaci zesztywnienia
stawów,kręgosłupa,zaniki mięśni itp.
3.Osoby
z niepełnosprawnością sensoryczną
W odróżnieniu od rezolucji Światowej Organizacji
Zdrowia,która za ślepotę uznaje zupełny brak wzroku,ostrość wzroku nie
przekraczającą 1/20 normalnej ostrości widzenia i ograniczenie pola widzenia do
przestrzeni zawartej w 20°,polska definicja ślepoty opracowana przez Polski
Związek Niewidomych rozróżnia osoby ze względu na stopień uszkodzenia narządu
wzroku.
Osoby
niewidome–zalicza się do nich dzieci i dorosłych,którzy nic
nie widzą od urodzenia lub od tak wczesnego dzieciństwa,że nie pamiętają,aby
kiedykolwiek cokolwiek widzieli.
Osoby
ociemniałe–zalicza się do nich wszystkich bez względu na wiek,którzy
posługiwali się wzrokiem lecz go utracili nagle(np.wskutek nieszczęśliwych
wypadków i innych przyczyn)lub stopniowo(np.w wyniku chorób przewlekłych,nieprzestrzeganie
warunków bezpieczeństwa i higieny pracy).
Osoby
szczątkowo widzące–zalicza się do nich ludzi,bez względu
na wiek,którzy mają bardzo dużą lecz nie całkowitą utratę wzroku.
Z zawodowego punktu widzenia osoby z uszkodzonym
narządem wzroku możemy podzielić na niewidomych i osoby słabo widzące.Osoby
niewidome w trakcie wykonywania pracy zawodowej stosują tzw.techniki
pozawzrokowe,co oznacza,że wykonują czynności bazując na głównie na pozostałych
zmysłach,a więc na zmyśle dotyku,słuchu,węchu itp.Do tej grupy osób należą
całkowicie niewidomi oraz osoby z resztkami wzroku,które są jednak
niewystarczające w przebiegu wykonywania pracy zawodowej.Zaś osoby słabo
widzące wykorzystują zachowaną zdolność widzenia w przebiegu wykonywania pracy
zawodowej.
Ze
względu na stan uszkodzenia wzroku możemy podzielić osoby słabo widzące na dwie
podgrupy:
- Pierwsza z nich to osoby z ustabilizowanym stanem wzroku,co oznacza,że aktualny stan uszkodzenia wzroku jest trwały i nie zagraża dalsze jego pogorszenie.
- Do drugiej podgrupy zaliczają się osoby z nieustabilizowanym stanem wzroku,prowadzącym do dalszego pogorszenia wzroku,nie wykluczając całkowitej ślepoty.
Przedstawiona klasyfikacja uszkodzenia narządu
wzroku z punktu widzenia medycznego ma duży wpływ na podejmowanie pracy
zawodowej tych osób.
4.Osoby
z niepełnosprawnością psychiczną
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną,zwaną
także upośledzeniem umysłowym,oligofrenią,niedorozwojem umysłowym stanowią
grupę bardzo zróżnicowaną.Ogólnie stan ten definiowany jest,jako stan obniżonej
sprawności umysłowej w stosunku do stanu normalnego,charakteryzujący się
niedorozwojem lub zaburzeniami procesów percepcyjnych,uwagi,pamięci i myślenia,a
także zaburzenia w przystosowaniu społecznym.Definicja encyklopedyczna
upośledzenia umysłowego mówi,że jest to stan niedostatecznej sprawności
intelektualnej wskutek niedorozwoju lub uszkodzenia we wczesnym dzieciństwie
tkanki mózgowej.Można,zatem stwierdzić,że w definicji upośledzenia umysłowego zawierają
się dwie ważne cechy,które mają wpływ na funkcjonowanie intelektu na poziomie
poniżej normy i na obniżoną zdolność przystosowania się do życia.W 1968 r.Światowa
Organizacja Zdrowia przyjęła klasyfikację,obowiązującą także w Polsce,która za
kryterium podziału upośledzenia umysłowego uznaje iloraz inteligencji(I.I.).
Klasyfikacja
ta wprowadziła podział na cztery stopnie upośledzenia:
-Lekki(iloraz inteligencji 50–75)
-Umiarkowany(iloraz inteligencji 35–50)
-Znaczny(iloraz inteligencji 20–35)
-Głęboki(iloraz inteligencji 0–20)
Przyczyny
powstania upośledzenia umysłowego dzieli się najczęściej na:
1.Przyczyny prenatalne–warunkujące upośledzenie
umysłowe dziecka jeszcze przed jego urodzeniem;
2.Przyczyny postnatalne–powodujące upośledzenie
umysłowe po urodzeniu(przyczyny dziedziczne i wrodzone).
Do przyczyn dziedzicznych należą czynniki
genetyczne,które powodują,że rodzice przekazują nieprawidłowe geny w wyniku
czego dziecko w łonie matki nie rozwija się normalnie i w konsekwencji rodzi
się w niesprawnością intelektualną.
Do
najczęstszych przykładów wad dziedzicznych zalicza się:
- Zespół Downa,
- Chorobę Bourneville’a
- I inne.
Przyczyny wrodzone,to wszystkie czynniki obejmujące
szkodliwe oddziaływania zewnętrzne,wywołujące choroby matki i pośrednio wpływające
na uszkodzenie płodu,np.infekcje przedporodowe,choroby zakaźne matki w okresie
ciąży.Do przyczyn postnatalnych,działających po urodzeniu,zaliczyć możemy urazy
okołoporodowe i niedotlenienie.
Możliwości
podjęcia pracy przez osoby niepełnosprawne
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998r.o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w art13 ust4 określa,że orzeczenie o
całkowitej niezdolności do pracy(przez co rozumie się dotychczasowe
uzasadnienie do orzeczeń KIZ"żadna praca"),nie stanowi przeszkody do
podjęcia pracy w warunkach specjalnych określonych w przepisach o zatrudnieniu
i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych.Ponadto art.62 ustawy z dnia 27
sierpnia 1997 r.o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych uznaje stałe orzeczenia o grupie inwalidzkiej wydane przez
komisje do spraw inwalidztwa i zatrudnienia na podstawie przepisów
obowiązujących przed dniem 1 września 1997 r.i nie ma potrzeby ponownego
rozpatrywania sprawy przez powiatowy zespół do spraw orzekania o stopniu
niepełnosprawności,a jedynie wydania legitymacji osoby niepełnosprawnej
odpowiedniego stopnia.W żadnym ze stopni niepełnosprawności określonych w ustawie
z dnia 27 sierpnia 1997 r.o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie ma przeciwwskazań do podjęcia pracy,jeśli
warunki specjalnie stworzone,odpowiadające możliwościom psychofizycznym osoby
zainteresowanej,pozwalają na jej zatrudnienie.
Uznaje
się orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:
-O całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności
do samodzielnej egzystencji-za stopień znaczny;
-O całkowitej niezdolności do pracy-za stopień
umiarkowany;
-O częściowej niezdolności pracy-za stopień lekki.
Na
podstawie przepisów obowiązujących do sierpnia 1997 r.uznaje się zaliczenie do:
- I grupy inwalidów-za stopień znaczny
- II grupy inwalidów-za stopień umiarkowany
- III grupy inwalidów-za stopień lekki.
Orzeczenia
dotyczące stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie
rolnym,a także stwierdzające niezdolność do samodzielnej egzystencji wydawane
do 31 grudnia 1997r.,uznaje się jako:
- Stopień znaczny-o ile przysługuje zasiłek pielęgnacyjny
- Stopień lekki-w pozostałych przypadkach.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz