Frida
Kahlo–„złamana kolumna”
Magdalena Carmen Frieda Kahlo y Calderón urodziła
się 6 lipca 1907 roku w Coyoacán na przedmieściach Meksyku.Jej ojciec był
artystą–malarzem i fotografem,matka nie pracowała.Małżeństwo miało łącznie
sześć córek.W dzieciństwie Frida chorowała na polio,spowodowało to deformację
nogi.Kiedy miała 18 lat przeżyła poważny wypadek–autobus,którym wracała wraz z
chłopakiem ze szkoły zderzył się z drezyną.Dziewczyna zostaje bardzo poważnie
ranna–ma złamaną miednicę,kręgosłup i nogę w jedenastu miejscach,podbrzusze przebił
jej długi metalowy pręt.Stan,w jakim jest Frida,lekarze określili jako
krytyczny.Kilka następnych miesięcy to dla niej walka o życie i zdrowie.Ponad
miesięczny pobyt w szpitalu skłania ją do malowania.Ostatecznie rezygnuje z
kariery medycznej i całkowicie poświęca się malarstwu.Jej obrazy
przedstawiające ból,cierpienie oraz surowe życie kobiet,często szokują
oglądających.55 spośród 143 jej dzieł to przepełnione symboliką autoportrety,przedstawione
w jasnych kolorach,z wyraźnym wpływem rdzennej kultury meksykańskiej.Zainteresowanie
tematyką kobiecą i szczerość ekspresji dostrzeżone zostały przez ruch
feministyczny–dzięki temu stała się Ona jego symbolem ostatnich lat XX
wieku.Przez całe życie Fridzie nie było dane zostać matką,poroniła kilka ciąż.Było
to wynikiem wypadku, jakiemu uległa w młodości,przeszła też łącznie siedem
operacji kręgosłupa.W kwietniu 1954 roku po raz kolejny trafia do szpitala.Istnieją
różne wersje,co do powodu jej hospitalizacji.Jedni uważali,iż była to próba
samobójcza,inni–po prostu pogorszenie stanu zdrowia.W ciągu trzech miesięcy
wraca tam trzy razy.Kahlo umiera 13 lipca w Casa Azul– oficjalna wersja
to„emboliom płucny”.Podejrzewa się jednak,iż mogła to być kolejna próba
samobójcza.„Mam nadzieję, że wyjście
jest radosne i mam nadzieję,że nigdy tu nie wrócę–Frida”–brzmiało ostatnie
zdanie w jej pamiętniku.
Sting
walczy z niedosłuchem
Dźwięki muzyczne mogą mieć szkodliwy wpływ na słuch
oraz powodować jego znaczne i nieodwracalne ubytki.Do grona muzyków,którzy
przyznają się do potężnego niedosłuchu i innych dolegliwości,niedawno dołączył
jeden z najwybitniejszych twórców rockowych ostatnich dwóch dekad,STING.Wiadomość
ta zelektryzowała cały świat,który zaczął się obawiać,że dalsza kariera muzyka może
stanąć pod znakiem zapytania...Na razie jednakże Mistrz rozszerzył swoją światową trasę koncertową Symphonicity o
występy w Europie!Sting-Gordon Matthew Sumner-urodził się w roku 1951 w
Wallsend,robotniczej dzielnicy Newcastle w Anglii. Był najstarszym z czwórki
rodzeństwa.Ojciec pracował w mleczarni,zaś matka była fryzjerką.Podjął studia
na filologii angielskiej na Uniwersytecie Warwick,jednakże po pierwszym
semestrze rzucił naukę i zatrudnił się jako pracownik fizyczny na budowie.Z
czasem nauczył się grać i to grać bardzo dobrze.Podczas jednego z koncertów z
zespołem Phoenix Jazzmen, Gordon Sumner wystąpił w swetrze w czarno-żółte
pasy.Lider zespołu,Gordon Solomon,stwierdził, że Sumner wygląda jak trzmiel i
stąd wziął się jego pseudonim Sting(czyli żądło).W roku 1977 Sting, Stewart
Copeland i Henry Padovani(zastąpiony dość szybko przez Andy'ego Summersa)utworzyli
w Londynie rockową grupę The Police.Zdobyli razem 6 nagród Grammy.Potem Sting
rozpoczął karierę solową.W 1979 r.Sting debiutuje,jako aktor.Jego
najgłośniejszą kreacją była postać Feyda-Rauthy w filmie science fiction Davida
Lyncha,pt.:Diuna.W animowanym Filmie o pszczołach z 2007 roku zagrał samego
siebie.Wielki muzyk nie ustrzegł się problemów związanych z utratą słuchu,co
zaczyna się uważać za chorobę zawodową tej kategorii artystów.Walczy z tym wielu
innych.Phil Collins poinformował,że udaje się na muzyczną emeryturę.Co prawda
nie przestanie pisać piosenek,ale nie będzie już ich nagrywał ani jeździł w
trasy koncertowe.Już parę lat temu słynny wokalista przyznał,że nie może
produkować swojej muzyki ze względu na poważne problemy ze słuchem w lewym
uchu.Ponoć najprzykrzejsze dla wielu muzyków jest dzwonienie w uszach.Skarżą się
na nie m.in.Cher,Neil Young czy Eric Clapton.Najgorsze jest to,że młody
człowiek w ogóle nie zdaje sobie z niczego sprawy.Proces utraty słuchu trwa
latami,zanim muzyk zorientuje się,że coś jest nie w porządku.Miłość,także ta do
muzyki,wymaga wielu poświęceń i kompromisów.Ale ważne,by był to kompromis
obustronny:wykonawca-odbiorca.Może więc nasza ukochana muzyka jakoś zniesie fakt,że
będziemy słuchać jej trochę ciszej.Za to otrzymamy szansę,że do końca życia
będzie docierać do Nas każda jej nuta.
Janina
Ochojska-Okońska
Janina Ochojska-Okońska to działaczka społeczna i
założycielka Polskiej Akcji Humanitarnej.Mało,kto wie,że Janina jest osobą z
niepełnosprawnością.Urodziła się 12 marca 1955 r.w Gdańsku.„Janka”,bo tak ją
nazywają bliskie jej osoby,jako mała dziewczynka zachorowała na polio i większą
część dzieciństwa oraz wczesnej młodości spędziła w szpitalach i ośrodkach
rehabilitacyjnych m.in.Ośrodku dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w
Świebodzinie.Skończyła I Liceum Ogólnokształcące w Zabrzu i podjęła studia
astronomiczne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.Podczas studiów
działała w Duszpasterstwie Akademickim u Jezuitów w Toruniu,a od 1976 roku
włączyła się aktywnie w działalność opozycyjną,uczestnicząc m.in.w powstaniu
NSZZ"Solidarność"w Toruniu.Po ukończeniu studiów(1980 r.)pracowała w
Pracowni Astrofizyki Polskiej Akademii Nauk w Centrum Astronomicznym im.Mikołaja
Kopernika w Toruniu.W 1984 r.wyjechała do Francji na operację gdzie zetknęła się
z ideą pomocy humanitarnej.Działała tam,jako wolontariuszka
organizacji"EquiLibre".Koordynowała m.in.pomoc dla Polski.W 1989 r.uczestniczyła
w powołaniu do życia polskiego oddziału tejże organizacji.W 1992 roku Janina
Ochojska zorganizowała pierwszy konwój polskiej pomocy dla byłej Jugosławii.W
1994 roku założyła Polską Akcję Humanitarną(PAH),której jest Prezesem Zarządu.
Natalie
Cole
Jej pełne imię i nazwisko,to Stephanie Natalie Maria
Cole.Urodziła się 6 lutego 1950 r.w Los Angeles.Piosenkarka amerykańska-córka
Nat'a King'a Cole'a-od wczesnego dzieciństwa miała kontakt z muzyką,a swe
pierwsze kroki ku sławie poczyniła w wieku 11 lat.Jej muzyczny talent został
szybko doceniony.Natalie Cole jest laureatką wielu nagród,między innymi
wywalczyła Grammy w kategorii Najlepsza Wokalistka,oraz miano The Grammy's Best
New Artist.Nagrała wiele piosenek,które stały się przebojami,m.in.,„I've Got
Love on My Mind”,"Sophisticated Lady","She's a Different
Lady","Our Love","Someone That I Used to Love" i
"Our Love”,które zasłużyły na miano Złotych Singli.O Natalie Cole można
się wiele dowiedzieć z jej autobiografii.Wydała ją w roku 2000,a jej
tytuł,to"Angel on My Shoulder",która opisuje jej bitwę z narkotykami,toczącą
się przez większą część jej życia.Przełomowym momentem,który zadecydował o tym,że
zaczęła na poważnie walczyć z niedozwolonymi używkami,stanowiło zdarzenie,którego
bohaterem został syn Natalie.Podczas,gdy jego matka i ojciec oddawali się
narkotycznemu transowi,chłopczyk wpadł do pobliskiego basenu i cudem został
odratowany.Na podstawie autobiografii nakręcono film"The Natalie Cole Story".Narkotykowe
eksperymenty na stałe odbiły się na zdrowiu Natalie Cole i sprawiły,że w
istocie stała się Ona osobą niepełnosprawną.Cierpi na nieuleczalne schorzenia,takie
jak niewydolność nerek oraz wirus zapalenia wątroby typu C.Jednak mimo takiego
stanu zdrowia Natalie nie"spuszcza z tonu" i nadal aktywnie
uczestniczy w świecie muzycznym.
Natalia
Partyka
Natalia Partyka urodziła się 27 lipca 1989 roku w
Gdańsku.Jej dyscyplina sportowa,to tenis stołowy.Jest reprezentantką kadry
narodowej seniorek.Zważywszy na wiek,jej dorobek medalowy jest
imponujący.Natalia to jedna z najlepszych zawodniczek w Polsce i w Europie.Z
uwagi na niepełnosprawność(urodziła się bez prawego przedramienia)rywalizuje w
zawodach zarówno z zawodniczkami pełnosprawnymi i niepełnosprawnymi.Natalia
Partyka i niepełnosprawna zawodniczka z RPA Natalie du Toit są jedynymi
olimpijkami,które wystąpiły podczas Olimpiady w Pekinie w 2008 roku,jak i
paraolimpiady,która odbyła się na tych samych obiektach wkrótce po zakończeniu
igrzysk dla osób pełnosprawnych.W styczniu 2009 otrzymała
statuetkę"Championa"w 74 Plebiscycie"PS" i TVP na Sportowca
Roku 2008.Jej dorobek sportowy jest imponujący.
Natalia
to:
·
Srebrna medalistka mistrzostw Europy
drużynowo w 2009 roku,
·
Brązowa medalistka mistrzostw Europy w
grze podwójnej w parze z Xu Jie w 2008 roku,
·
2-krotna mistrzyni olimpijska w grze
pojedynczej w kategorii niepełnosprawnych w 2004 i w 2008 roku,
·
2-krotna srebrna medalistka
paraolimpijska w grze drużynowej z reprezentacją Polski w 2004 i w 2008 roku.
·
3-krotna srebrna medalistka mistrzostw
Polski w grze pojedynczej z zawodniczkami pełnosprawnymi w latach
2007-2008-2009,
·
2-krotna mistrzyni Polski w grze
podwójnej z zawodniczkami pełnosprawnymi w latach 2008-2009,
·
Mistrzyni Polski w grze pojedynczej w kategorii
młodzieżowiec w 2008 roku,
·
Mistrzyni Świata w grze pojedynczej w
kategorii niepełnosprawnych w 2007 roku,
·
Złota medalistka mistrzostw Europy
kadetek w grze pojedynczej z zawodniczkami pełnosprawnymi w 2004 roku.
Homer(st.gr.Ὅμηρος,Hómēros,nw.gr.Όμηρος)(VIII
wiek p.n.e.)
Grecki pieśniarz wędrowny(aojda),epik,śpiewak i
recytator(rapsod).Uważa się go za ojca poezji epickiej.Najstarszy znany z
imienia europejski poeta,który zapewne przejął dziedzictwo długiej i bogatej
tradycji ustnej poezji heroicznej.Według legendy Homer był ślepcem.Tezę tę mogą
wspierać dwa epizody umieszczone w homeryckich epopejach.W Odysei niewidomy
bard Demodokos opiewa bohaterskie czyny,a autor,prawdopodobnie Homer,w Hymnie
homeryckim pisze do Apollina:"Pozdrawiam
Was wszystkie.A o mnie pamiętajcie,gdy przyjdzie jakiś człowiek obcy,co świata
doświadczył i zapyta:Dziewczęta,który jest Wam najmilszy z aojdów,co tu
przychodzą?Wtedy wszystkie razem odpowiecie:Ślepiec,który mieszka na skalistym
Chios–jego pieśni będą zawsze najpiękniejsze"(...).Martin P.Nilsson w pracy
Homer and Mycenae podaje,że w wielu regionach w rytualny sposób bardów
pozbawiano wzroku,co miało stymulować pamięć.Focjusz I Wielki przypisywał
Homerowi autorstwo Cyprii,zaginionego greckiego eposa traktującego o wojnie
trojańskiej.Miałby napisać ją z okazji zaślubin swojej córki ze Stasinusem.
Franklin
Delano Roosevelt([ˈfræŋklɪn
ˈdɛlənoʊ
ˈroʊzəˌvɛlt],ur.30
stycznia 1882 w Hyde Park,w stanie Nowy Jork,zm.12 kwietnia 1945 w Warm Springs
w stanie Georgia)
Amerykański polityk,32.Prezydent Stanów
Zjednoczonych.Czterokrotnie wybierany,z ramienia Partii Demokratycznej,w latach
1933-1945.Jedyny w historii prezydent USA pełniący urząd dłużej niż dwie
kadencje,co doprowadziło do wejścia w życie w 1951 r.XXII Poprawki do
Konstytucji,ograniczającej liczbę kadencji do dwóch(wcześniej był to tylko
konwenans konstytucyjny oparty na decyzji pierwszego prezydenta USA George’a
Washingtona,który zrezygnował z ubiegania się o trzecią kadencję,twierdząc,że
byłaby ona niedemokratyczna).
Wczesne
życie
Był synem Jamesa Roosevelta,dalekiego potomka
holenderskich imigrantów i Sary Ann Delano,wywodzącej się z rodziny francuskich
hugenotów(pierwotnie noszących nazwisko de Lannoy).W dzieciństwie rokrocznie
podróżował do Europy,dlatego był kształcony przez guwernerów i nie miał
kontaktu z rówieśnikami,więc aby rozproszyć samotność,dużo czytał.W latach
1896-1900 uczęszczał do prywatnej szkoły Peabody w Groton w stanie
Massachusetts,a w 1904 ukończył Uniwersytet Harvarda,edukację kontynuował do
1907 na Columbia University,lecz studiów nie ukończył.Rozpoczął karierę
prawniczą w spółce Carter,Ledyard & Milburn w Nowym Jorku,gdzie pracował do
1911.W 1905 roku ożenił się(wbrew woli rodziny)ze swoją daleką kuzynką Eleanor
Roosevelt(Theodore Roosevelt,ówczesny prezydent,był obecny na ślubie swoich
krewniaków),z którą miał sześcioro dzieci.Małżeństwo było raczej
szczęśliwe,mimo,że Roosevelt miał kilka kochanek.
Choroba
W wieku 39 lat Roosevelt uległ wypadkowi.Podczas
rodzinnych wakacji w Kanadzie żeglował po wodach Zatoki Fundy.Przypadkowo wpadł
do wody,następnego dnia pomagał gasić pożar na jednej z wysepek,a później kąpał
się w zatoce.Skutki tych kąpieli w zimnej wodzie okazały się tragiczne–został
sparaliżowany od klatki piersiowej w dół,rozpoznano chorobę Heinego-Medina.Rooseveltowi
groził paraliż i utrata wzroku.Dzięki olbrzymiemu hartowi ducha i wyczerpującym
ćwiczeniom stan jego zdrowia poprawił się,co umożliwiło mu siedzenie i
posługiwanie się rękami.Do końca życia poruszał się na wózku.Zmarł z powodu
krwotoku mózgowego w trakcie swej czwartej kadencji,12 kwietnia 1945 r.w Małym
Białym Domu w stanie Georgia.Jego następcą został Harry Truman.
Ciekawostki
·
Najwięcej razy w historii–aż
trzykrotnie–w latach 1932,1934 i 1941 zdobywał tytuł Człowieka Roku
magazynu„Time”.Był też pierwszym amerykańskim prezydentem,który otrzymał ten
tytuł.
·
Jako jedyny prezydent miał pod sobą
trzech wiceprezydentów–Johna Nance Garnera(1933-1941),Henry’ego
Wallace’a(1941-1945) i Harry’ego Trumana(1945).
·
Był kuzynem prezydenta Theodore’a
Roosevelta
·
Był honorowym obywatelem Rzymu
Ludwig
van Beethoven(wymowa niemiecka:luːtvɪç
fan ˈbeːthoːfn,ur.15-17 grudnia 1770 w Bonn,zm.26 marca 1827 w Wiedniu)
Kompozytor i pianista niemiecki,ostatni z
tzw.klasyków wiedeńskich,a zarazem prekursor romantyzmu w muzyce,uznawany za
jednego z największych twórców muzycznych wszech czasów.Urodzony w Bonn,na
terenie dzisiejszych Niemiec,już w młodości przeniósł się do Wiednia,gdzie
rychło uzyskał reputację pianisty wirtuoza,a następnie wybitnego
kompozytora.Mimo,że około 25 roku życia począł tracić słuch,okazał wielką siłę
ducha i nie zaprzestał tworzenia(do czasu również wykonywania)swoich dzieł,nawet
w okresie całkowitej głuchoty.W historii muzyki stanowi centralną postać pogranicza
klasycyzmu i romantyzmu.Jego twórczość wytyczyła kierunek rozwoju muzyki na
cały XIX wiek.Światową popularność zawdzięcza Beethoven przede wszystkim swym
dziewięciu symfoniom,choć równie przełomowe było znaczenie jego sonat i
wariacji fortepianowych oraz muzyki kameralnej,przede wszystkim kwartetów
smyczkowych.Muzyka Beethovena łączy intensywność uczuć z doskonałością formy;wyraża
się w niej apoteoza wolności i godności jednostki,woli życia,heroizmu,zmagań z
losem oraz radości i powszechnego braterstwa.
Początki
głuchoty i testament heiligenstadzki
„Nie
mogłem się jednak zdobyć na powiedzenie ludziom:«Mówcie głośno,krzyczcie,bo ja
jestem głuchy!»”—z Testamentu heiligenstadzkiego W okresie 1796-1798,u szczytu wirtuozowskiej sławy,wystąpiły
u Beethovena pierwsze objawy głuchoty.Zrazu sądził,że jest to niedyspozycja
przejściowa,z czasem jednak zdał sobie sprawę,że głuchnie nieodwracalnie.Kryzys
przyszedł na jesieni 1802 r.,kiedy podczas pobytu w podwiedeńskim Heiligenstadt
kompozytor sporządził(niewysłany)list do braci,tzw.testament
heiligenstadzki(Heiligenstädter Testament):postępująca choroba,pisał,doprowadziła
go niemal do samobójstwa;"jedyna rzecz,jaka mnie powstrzymywała,to moja
sztuka.Naprawdę,bowiem wydawało mi się niemożliwe opuścić ten świat,zanim
stworzę wszystkie dzieła,które czuję,że muszę skomponować".Po kilku latach
heroicznych zmagań z kalectwem,Beethoven został w końcu zmuszony do całkowitej
rezygnacji z publicznych występów i poświęcenia się wyłącznie pracy
kompozytorskiej.Te tragiczne przeżycia wycisnęły głębokie piętno na jego
twórczości,afirmującej bohaterstwo,siłę ducha i wolę życia pomimo cierpienia.Kompozytor
na dobre przezwyciężył heiligenstadzki kryzys;jak pisze Ates Orga:"otarł
się o śmierć i jednocześnie,paradoksalnie,odkrył życie na nowo".Niedługo
po załamaniu spod pióra Beethovena wyszło jedno z jego najradośniejszych
dzieł,II symfonia D-dur op.36.
Vincent Willem van
Gogh(wym.[ˈvɪnsɛnt vaŋˈɣɔɣ][a];ur.30
marca 1853,zm.29 lipca 1890)
Holenderski malarz
postimpresjonistyczny,którego twórczość dzięki żywej kolorystyce i
emocjonalnemu oddziaływaniu wywarła dalekosiężny wpływ na sztukę XX w.Artysta w
ciągu swego życia cierpiał na napady lękowe i narastające ataki spowodowane
zaburzeniami psychicznymi.Zmarł w wieku 37 lat,jako twórca nieznany szerszemu
ogółowi,w wyniku postrzału z broni palnej– najprawdopodobniej samobójczego.Mało
doceniany za życia,van Gogh zyskał sławę po śmierci.Dziś jest powszechnie
uważany za jednego z największych malarzy w historii,artystę,którego twórczość
stanowi istotne źródło sztuki współczesnej.Van Gogh zaczął malować na kilka lat
przed ukończeniem 30.roku życia,a swe najbardziej znane dzieła stworzył w ciągu
2 ostatnich lat.
23
grudnia 1888
23 grudnia 1888 sfrustrowany i chory van Gogh
zagroził Gauguinowi brzytwą,po czym w panice wybiegł i uciekł do miejscowego
domu publicznego.W owym czasie był bardzo samotny i często odwiedzał
prostytutki w domu publicznym przy Rue du Bout d'Aeles,który był miejscem jego
emocjonalnego i zmysłowego kontaktu z innymi ludźmi.Będąc tam obciął sobie lewe
ucho,choć później często utrzymywał,iż była to"tylko"dolna część lewej
małżowiny usznej.Van Gogh zawinął obcięte ucho w gazetę i wręczył prostytutce o
imieniu Rachel,prosząc ją o"ostrożne trzymanie tej rzeczy".Słaniając
się na nogach wrócił do domu,gdzie go później znalazł Gauguin.Van Gogh był
nieprzytomny,a całą głowę miał we krwi.Został przyjęty do szpitala Hôtel-Dieu w
Arles,gdzie opiekę nad nim roztoczył młody doktor Félix Rey.Przez kilka dni artysta
był w stanie krytycznym.Przez kolejne dni wypytywał nieustannie o Gauguina,ale
ten był już daleko.Gauguin powiedział jednemu z policjantów prowadzących
sprawę:"Proszę uprzejmie bardzo ostrożnie obudzić tego pana,a jeśli będzie
o mnie pytał,proszę mu powiedzieć,że wyjechałem do Paryża;mój widok mógłby fatalnie
podziałać na niego".Gauguin pisał o van Goghu:"Jego stan się
pogorszył,on chce spać z pacjentami,ganiać za pielęgniarkami,myje się w kuble
na węgiel.To oznacza,iż kontynuuje to biblijne umartwianie
się."Theo,powiadomiony przez Gauguina,odwiedził Vincenta,podobnie jak
Marie Ginoux i Roulin.Gauguin wyjechał z Arles i już nigdy więcej van Gogha nie
zobaczył.Przyczyną konfliktu były różnice charakteru obu artystów i dzielące
ich poglądy na sztukę.Gauguin,choć był skłonny podzielać poglądy Vincenta dotyczące
kolonii artystycznej,nie bardzo wierzył w ich urzeczywistnienie w małym,prowincjonalnym
miasteczku na południu Francji.Sam był głową rodziny,miał pięcioro dzieci i nie
miał zrozumienia dla ascetycznego,samotnego życia Vincenta w Arles;doceniał
przyjemne życie tu i teraz.Jego pasją okazało się życie w tropikach. W 1891 r.Gauguin
wyjechał z Francji i osiadł na Tahiti;w 1893 powrócił,a w 1895 wyjechał
ponownie na wyspy Pacyfiku,gdzie spędził resztę życia.
Styczeń-maj
1889
W styczniu 1889 r.,po spędzeniu dwóch tygodni w
szpitalu,van Gogh powrócił do"Żółtego Domu",wznawiając malowanie
obrazów.W lutym jednak ponownie znalazl się w szpitalu,po tym,jak miał atak
paranoi.W szpitalu spędził dziesięć dni,po czym został wypisany,ale okazało
się,iż cierpi na manię prześladowczą.Mieszkańcy Arles zwrócili się z petycją do
władz o zamknięcie van Gogha argumentując,iż stanowi on"zagrożenie
społeczne".Pod koniec lutego van Gogh został ponownie hospitalizowany.W
marcu policja zamknęła"Żółty Dom"odpowiadając na petycje 30
mieszkańców miasta,którzy określili van Gogha jako"fou roux"("szalonego
rudzielca").Paul Signac odwiedził van Gogha w szpitalu,po czym,za zgodą
lekarzy,zabrał go do domu.W kwietniu van Gogh przeprowadził się do apartamentów
należących do dra Reya,po tym jak powódź uszkodziła jego obrazy w jego własnym
domu.
Maj-grudzień
1889
Po ślubie Theo 17 kwietnia 1889 van Gogh postanowił
poddać się leczeniu w szpitalu psychiatrycznym Saint-Paul-de Mausole w St.Remy.8
Maja 1889 udał się tam w towarzystwie swego opiekuna,wielebnego Salles.Szpital
znajdował się w murach byłego klasztoru,mniej niż 32 km od Arles.Zabudowania
poklasztorne położone były wśród pól pszenicznych,winnic i plantacji
oliwek.Kierownikiem szpitala Saint-Paul-de Mausole był dr.Théophile Peyron,który
podczas swej praktyki w Marsylii specjalizował się w chorobach psychicznych.W
trakcie badań stwierdził u van Gogha epilepsję.Vincent otrzymał w szpitalu dwa
skromne pokoje z łazienką,urządzone w połączonych celach z zakratowanymi
oknami;drugi z pokoi służył mu za studio.Zaczął malować niemal natychmiast po
przyjeździe.Szpital i otaczający go ogród stały się tematem wielu jego obrazów.Sporządził
kilka szkiców wnętrz szpitalnych.Jednym z jego pierwszych obrazów,namalowanych
w maju 1889 były m.in.Irysy,przedstawiające kwiaty tego gatunku,rosnące w
przylegającym do szpitala ogrodzie.Później zaczął wychodzić poza szpital i
penetrować okolice Saint-Remy.Towarzyszył mu asystent Jean-François
Poulet,znający dobrze teren.Obaj odwiedzili wspólnie pobliski wąwóz Les
Peyroulets,a następnie samo miasteczko Saint-Rémy.Po powrocie z jednej z
wędrówek van Gogh kopnął nieoczekiwanie swego asystenta w brzuch,po czym
nazajutrz go przeprosił.Poulet pomimo tego zdarzenia zachował dobre wspomnienia
o van Goghu już po tym,jak obaj opuścili Saint-Rémy.Rysunki i obrazy van Gogha
z pierwszych miesięcy jego zamknięcia w szpitalu świadczą,iż nie był on niezadowolony
ze swej sytuacji.Właściwie starał się sprawić,aby to miejsce wyglądało atrakcyjniej
niż w rzeczywistości,a kilka jego obrazów przedstawiających budynek z zewnątrz
i należący do niego ogród nasuwa skojarzenia raczej z domkiem na wsi niż ze
szpitalem psychiatrycznym.W pierwszych miesiącach pobytu w Saint-Rémy van Gogh
namalował serię obrazów przedstawiających cyprysy;ich powykręcane
kształty,przypominające płomienie,miały związek ze stanem jego niespokojnego
umysłu.Najsłynniejszym obrazem,jaki wówczas namalował,była Gwiaździsta
noc,dzieło,które niegdyś przekonało ludzi,iż van Gogh był szalony.Obraz ten,bardziej
wytwór wyobraźni niż studium natury,jest dziełem na wskroś ekspresjonistycznym,być
może zapowiadającym obrazy Edvarda Muncha,norweskiego malarza,młodszego o 10
lat od van Gogha.Niebo z Gwiaździstej nocy w pełni odpowiada pojęciu"surrealistyczne",nasuwając
niektórym porównania z biblijną apokalipsą.Generalnie realistyczna
wioska,przestawiona na obrazie,jest trudna do identyfikacji;spiczasta wieża
kościoła nasuwa bardziej porównania z północą niż z południem.Góry natomiast
przypominają pobliskie Les Alpilles.Głębi obrazowi dodaje ciemny cyprys z lewej
strony.Został on przedstawiony podobnie jak na wielu innych obrazach i może
ostatecznie pochodzić z perspektywy japońskich drzeworytów.Cyprysy były typowym
elementem krajobrazu Prowansji,a van Gogh twierdził,iż chciałby malować je
tak,jak słoneczniki.Porównywał ich kształt i proporcje do egipskich
obelisków.Obok cyprysów artysta podjął również temat drzew oliwkowych.Namalował
15 obrazów przedstawiających drzewa oliwkowe,jako główny motyw;stosował przy
tym bogactwo wariacji kolorystycznych,uwarunkowanych porami roku;kiedy drzewa
kwitły,używał głównie odcieni błękitnych.Widać było też zmiany w jego palecie.Począwszy
od tego czasu odeszły w przeszłość agresywne efekty barw dopełniających i
zamiast intensywnych czerwieni i zieleni pojawiły się łagodniejsze błękity i
zielenie;mniej widoczny stał się też impast.Podczas pobytu w szpitalu van Gogh
miał kilkakrotnie ataki choroby.Po jednym z nich,kiedy połknął farby,otrzymał
na jakiś czas zakaz malowania,ponieważ dr.Peyron stwierdził,iż u podstawy tych
ataków leżała obsesja związana z malowaniem.Zamknięty w pokoju van Gogh
namalował wówczas trzy swoje autoportrety,w tym jeden,znajdujący się obecnie w
Musée d'Orsay w Paryżu,zaliczany do najlepszych.Inne obrazy,namalowane od
września do grudnia,to m.in.2 wersje Sypialni w Arles,szereg widoków ogrodu
przy szpitalu Świętego Pawła i drzew oliwnych.Ważną grupą obrazów,które wyszły
wówczas spod ręki artysty,były kopie jego ulubionych mistrzów:Milleta,Doré,Delacroix
i Rembrandta.3 września na piątej wystawie Salon Niezależnych zaprezentowano
dwa obrazy van Gogha:Gwiaździstą noc nad Rodanem i Irysy.Ten ostatni wzbudził
zainteresowanie zwiedzających,o czym później poinformował Vincenta Theo.Pod
koniec roku van Gogh doświadczył ataku głębokiej depresji,trwającego osiem dni.Znowu
połknął swoje farby i stał się niezdolny do nawiązania kontaktu z otoczeniem.
Dyrektor
szpitala,dr Peyron,napisał w końcowym raporcie o jego kondycji:
Pacjent ten,na ogół spokojny,podczas swego pobytu w
ośrodku doświadczył szeregu gwałtownych ataków,trwających od tygodnia do
miesiąca.Podczas tych ataków przeżywał straszne lęki i niepokoje,kilkakrotnie
próbował się otruć,czy to połykając farby,czy pijąc naftę podkradaną
pomocnikom,kiedy Ci nalewali ją do lamp.(...)Pomiędzy atakami pacjent był
absolutnie spokojny i poświęcał się całkowicie malowaniu.Dziś poprosił mnie o
zwolnienie,zamierzając w przyszłości żyć na północy Francji,gdzie,według jego
przekonania,klimat dobrze mu zrobi.
16 maja Vincent van Gogh wyruszył w długą podróż do
Paryża.
Śmierć
27 lipca w niedzielne popołudnie Vincent
wyszedł,żeby malować,ale nie zjawił się na kolacji u rodziny Ravoux.Po kolacji
żona Ravoux spotkała go,jak wracał trzymając się ręką za brzuch.Na pytanie,co
się stało oświadczył:"jestem ranny",po czym wszedł na górę,do swojego
pokoju.Po chwili żona Ravoux usłyszała jęk.Wysłała na górę męża,który znalazł
Vincenta leżącego twarzą do ściany.Na pytanie,co się stało,Vincent odwrócił się
i wskazując niewielką,krwawiącą ranę w brzuchu oświadczył:"strzeliłem do
siebie,mam tylko nadzieję,że nie sknociłem".Artysta wyszedł na pole i strzelił
do siebie z pistoletu,pożyczonego od Gustave'a Ravoux;obiecał
mu,nieprzekonywająco,że pożyczył broń,bo chciał postraszyć ptaki na polu.Zamierzał
strzelić sobie w serce,ale celował za nisko.Rzucił następnie pistolet,którego
nigdy nie odnaleziono.Gustave Ravoux wezwał doktora Mazéry i,na życzenie
Vincenta,doktora Gacheta.Obaj lekarze stwierdzili,że rana nie jest zbyt groźna
i nie ma potrzeby hospitalizacji.Powiadomiono Theo,który przyjechał nazajutrz.Znalazł
on Vincenta w niezłej kondycji.Rozmawiali obaj,przechodząc na holenderski,język
ich dzieciństwa.Wieczorem stan Vincenta pogorszył się.Do rany wdała się
infekcja.29 Lipca we wtorek,o godz.1.30 w nocy Vincent van Gogh zmarł.Według
biografów Stevena Naifeha i Gregory'ego Smitha van Gogh mógł zostać postrzelony
przez osobę trzecią,zaś wersję o przypadkowym postrzeleniu się ogłosił po to,by
chronić prawdziwego sprawcę postrzału.Miał nim być szesnastoletni Rene
Secretan–jeden z dwóch znanych artyście chłopców,z którymi spędzał
czas,m.in.pijąc alkohol.Autorzy opublikowanej w 2011 biografii stwierdzili,że
postrzał mógł być wynikiem niefortunnej zabawy lub awarii broni.Na niekorzyść
hipotezy o samobójstwie świadczyć miał również kąt wlotu pocisku.
Fiodor Michajłowicz
Dostojewski(ros.Фёдор Миха́йлович Достое́вский,Ѳедоръ Михайловичъ Достоевскій ur.11 listopada[30
października st.st.]1821 w Moskwie,zm.9 lutego[28 stycznia st.st.]1881 r.w
Petersburgu)
Pisarz rosyjski.Uważany
za mistrza prozy psychologicznej i jednego z najważniejszych powieściopisarzy,nie
tylko literatury rosyjskiej,lecz także światowej.
Albert
Einstein(wym.[ˈalbɐt
ˈaɪ̯nʃtaɪ̯n]?/i ur.14 marca 1879 r.w Ulm w
Niemczech,zm.18 kwietnia 1955 r.w Princeton w USA)
Jeden z największych
fizyków-teoretyków XX wieku,twórca ogólnej i szczególnej teorii względności,współtwórca
korpuskularno-falowej teorii światła,odkrywca emisji wymuszonej.Laureat Nagrody
Nobla w dziedzinie fizyki w 1921 roku za wyjaśnienie efektu
fotoelektrycznego.Opublikował ponad 450 prac,w tym ponad 300 naukowych.Wniósł
też swój wkład do rozwoju filozofii nauk.
Friedrich
Wilhelm Nietzsche(ur.15 października 1844 w Röcken w okolicach
Naumburg(Saale),zm.25 sierpnia 1900 w Weimarze)
Filozof,filolog
klasyczny,pisarz i poeta.Punkt orientacyjny topografii filozofii
nietzscheańskiej stanowi radykalna krytyka chrześcijaństwa oraz współczesnej
autorowi zachodniej kultury.Istotny jest także szacunek wobec wartości obecnych
w antycznej kulturze greckiej,wraz z postulatem powrotu do niej.
Choroba
Pierwsze bóle głowy
wystąpiły u Nietzschego w 1856 roku,przybierając w późniejszym okresie formy
nawet kilkudniowych ataków migreny,połączonych z wymiotami i bólem oczu,co
groziło mu ślepotą.Próby kuracji nie dawały rezultatu,Nietzsche uznał zresztą,że
sam będzie dla siebie najlepszym lekarzem.Podawano wiele przyczyn
wyjaśniających podłoże choroby:od obciążenia dziedzicznego(ojciec Nietzschego
zmarł na guza mózgu),po zarażenie syfilisem,jednak żadne z nich nie zyskało
powszechnej akceptacji.W 1876 roku Nietzsche zmuszony był prosić na uniwersytecie
o urlop zdrowotny,a w 1879 roku,już po ukazaniu się książki
Ludzkie,Arcyludzkie,ostatecznie zrezygnował z profesury.Jako byłemu profesorowi
bazylejczycy przyznali mu rentę,co pozwalało na skromne,lecz niezależne życie.W
1889 roku,po totalnej katastrofie psychicznej w Turynie,choroba Nietzschego
została zdiagnozowana jako paralysis progressiva(trzeciorzędny syfilis).Mimo
braku jakiegokolwiek klinicznego dowodu(pierwszy i niespecyficzny test
Wassermana pojawił się w 6 lat po śmierci Nietzschego)diagnoza ta,powtarzana w
różnych biografiach,przetrwała przeszło stulecie.Eva Cybulska podważyła tę tezę
w 1996 na konferencji nietzscheańskiej w Manchesterze,proponując w zamian
diagnozę zespołu maniakalno-depresyjnego z waskularną demencją.
Choroba
i śmierć
Kolejne dzieła
Nietzschego,zawierające kontynuację i rozwinięcie myśli wyłożonych w
Zaratustrze,to Poza dobrem i złem(1886),Z genealogii moralności(1887),Zmierzch
bożyszcz oraz Antychryst(1888).Owocem roku 1888 są też Dytyramby dionizyjskie,poświęcona
Wagnerowi rozprawa Nietzsche kontra Wagner i autobiograficzna książka Ecce
Homo,która post factum może być odczytana jako zapowiedź tragicznego końca
filozofa.Stale obecna w twórczym życiu Nietzschego choroba rozwijała się,bowiem
bez przerwy i w końcu przerodziła się w obłęd.Listy Nietzschego z końca grudnia
1888 i początku stycznia 1889 roku wydają się świadczyć o gwałtownej utracie
rozeznania w sytuacji i kontaktu z otoczeniem.3 Stycznia 1889 roku nastąpiło
załamanie—kilka dni później Nietzsche został przewieziony do kliniki psychiatrycznej
w Bazylei,a stamtąd do kliniki w Jenie.W marcu 1890 żyjąca jeszcze matka
zabrała go do Naumburg(Saale),zaś po jej śmierci w 1897 roku siostra Nietzschego
wynajęła dom w Weimarze,gdzie filozof spędził ostatnie 3 lata życia w całkowitym
oderwaniu od świata i apatii.Jego ciało spoczywa obok ojca na cmentarzu w
Röcken.
Alfred
Joseph Hitchcock(ur.13 sierpnia 1899 w Londynie,zm.29 kwietnia 1980 w Los
Angeles)
Brytyjski reżyser i
producent filmowy odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego,pionier suspensu i
thrillera psychologicznego.Po zrealizowaniu wielu udanych filmów w Wielkiej
Brytanii przeniósł się do Hollywood.W 1956 otrzymał obywatelstwo amerykańskie.Często
uważany jest za najlepszego brytyjskiego reżysera wszech czasów i jednego z
najlepszych i najbardziej wpływowych reżyserów w historii kina.Do jego
najważniejszych filmów należą:Okno na podwórze,Zawrót
głowy,Psychoza,Północ,północny zachód,Ptaki,Rebeka.
Jan
Mela(ur.30 grudnia 1988 w Gdańsku)
Polski polarnik,najmłodszy
w historii zdobywca biegunów(północnego i południowego)w ciągu jednego roku.Jest
jednocześnie pierwszym niepełnosprawnym,który dokonał takiego wyczynu.Założył
fundację Poza Horyzonty.Jest współautorem programu podróżniczego w Radiu
Kraków–Między biegunami.
Wypadek
Jan Mela stracił lewe
podudzie i prawe przedramię w wyniku porażenia prądem,którego doznał 24 lipca
2002 w Malborku,kiedy wszedł podczas deszczu do niezabezpieczonej stacji
transformatorowej.Odzyskawszy przytomność,dotarł o własnych siłach do domu.Został
niezwłocznie przewieziony do szpitala w Gdańsku,gdzie po trzech miesiącach
leczenia zdecydowano o amputacji kończyn.Jan Mela domagał się przed sądem 400
tys.zł zadośćuczynienia i pokrycia kosztów leczenia od Koncernu Energetycznego
Energa.Opierając się na opinii biegłych sąd uznał,że bezpośrednią przyczyną
wypadku nie było samo wejście Meli do budynku trafostacji,lecz dotknięcie ręką
przewodów elektrycznych,zaś od 14-letniego chłopca można już było oczekiwać
podstawowej znajomości zasad bezpieczeństwa związanych z urządzeniami pod
napięciem.Sąd uznał Jana Melę winnym wypadku w 25%,przyznał mu ponad 230 tys.zł
odszkodowania i miesięczną rentę,zaś koncern Energa obarczył odpowiedzialnością
za zaniedbania polegające na pozostawieniu otwartego i niezabezpieczonego
budynku trafostacji.
Jerzy
Zbigniew Owsiak(ur.6 października 1953 w Gdańsku)
Polski dziennikarz
radiowy i telewizyjny,showman,działacz charytatywny.Założyciel i prezes zarządu
Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy,główny pomysłodawca i realizator
corocznego Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy,twórca jednej z
największych cyklicznych imprez muzycznych Przystanku Woodstock.Jest prezesem
spółki"Złoty melon".Jest także witrażystą i posiada uprawnienia
psychoterapeuty.Jest żonaty(jego żona Lidia Niedźwiedzka-Owsiak jest dyrektorem
ds.medycznych Fundacji WOŚP).
Jan
Paweł II(łac.Ioannes Paulus II),właśc.Karol Józef Wojtyła(ur.18 maja 1920 w
Wadowicach,zm.2 kwietnia 2005 w Watykanie)
Błogosławiony Kościoła katolickiego,polski biskup rzymskokatolicki,arcybiskup
krakowski,kardynał,264.Papież i 6.Suwerenny władca Państwa Watykańskiego(16
października 1978–2 kwietnia 2005),kawaler Orderu Orła Białego.Poeta i
poliglota,a także aktor,dramaturg i pedagog.Filozof historii,fenomenolog,mistyk
i przedstawiciel personalizmu chrześcijańskiego.
Choroba
i śmierć
Jan Paweł II od 1992 r.cierpiał na postępującą
chorobę Parkinsona.Mimo licznych spekulacji i sugestii ustąpienia z funkcji,które
nasilały się w mediach zwłaszcza podczas kolejnych pobytów papieża w
szpitalu,pełnił ją aż do śmierci.W lipcu 1992 przeszedł operację w celu
usunięcia guza nowotworowego na jelicie grubym.Jego długoletnie zmagania z
chorobą i ze starością były osobistym przykładem głoszonych na ten temat
poglądów,w których podkreślał godność ludzkiego cierpienia i odnosił je do męki
Chrystusa.13 Maja 1992 papież,w 11.Rocznicę zamachu,ustanowił Światowy Dzień
Chorego.Nagłe pogorszenie stanu zdrowia papieża rozpoczęło się 1 lutego 2005.Przez
ostatnie dwa miesiące życia Jan Paweł II wiele dni spędził w szpitalu i nie
udzielał się publicznie.Przeszedł grypę oraz zabieg tracheotomii,wykonany z
powodu niewydolności oddechowej.W czwartek 31 marca tuż po godzinie 11,gdy Jan
Paweł II udał się do swej prywatnej kaplicy,wystąpiły u niego silne dreszcze,ze
wzrostem temperatury ciała do 39,6 °C.Był to początek wstrząsu septycznego
połączonego z zapaścią sercowo-naczyniową.Czynnikiem wywołującym była infekcja
dróg moczowych w osłabionym chorobą Parkinsona i niewydolnością oddechową
organizmie.Uszanowano wolę papieża,który chciał pozostać w domu.Podczas mszy
przy jego łożu,którą Jan Paweł II koncelebrował z przymkniętymi oczyma,kardynał
Marian Jaworski udzielił mu sakramentu namaszczenia.2 kwietnia,w dniu śmierci,o
godzinie 7:30 rano,papież zaczął tracić przytomność,a późnym porankiem przyjął
jeszcze watykańskiego sekretarza stanu kardynała Angelo Sodano.Później tego
samego dnia doszło do gwałtownego wzrostu temperatury.Około godziny 15.30
bardzo słabym głosem papież powiedział:„Pozwólcie mi iść do domu Ojca”.O godzinie
19 wszedł w stan śpiączki,a monitor wykazał postępujący zanik funkcji życiowych.Osobisty
papieski lekarz Renato Buzzonetti stwierdził śmierć papieża Jana Pawła II o
godzinie 21:37,a elektrokardiograf wyłączono po 20 minutach od tej chwili.Zmarł
2 kwietnia 2005 po zakończeniu Apelu Jasnogórskiego,w pierwszą sobotę miesiąca
i wigilię Święta Miłosierdzia Bożego,w 9666.dniu swojego pontyfikatu.W ciągu
ostatnich dwóch dni życia nieustannie towarzyszyli mu wierni z całego świata,śledząc
na bieżąco wiadomości dochodzące z Watykanu oraz trwając na modlitwie w jego
intencji.Po otrzymaniu zgody kardynała Kamerlinga 3 kwietnia 2005 zwłoki Jana
Pawła II umieszczone na katafalku oraz ubrane w ozdobne szaty papieskie i
wystawione na widok publiczny w Sali Klementyńskiej Pałacu Apostolskiego.Następnego
dnia zostały przeniesione do Bazyliki Świętego Piotra,gdzie były dostępne dla
delegacji państwowych i pielgrzymów przybyłych na obrzędy pogrzebowe.
Stevie Wonder,właśc.Stevland Hardaway Judkins(ur.13
maja 1950 w Saginaw)
Amerykański wokalista popowy,kompozytor,producent i
multiinstrumentalista.
Andrea
Bocelli(ur.22 września 1958 w Lajatico)
Śpiewak,tenor,kompozytor i producent muzyczny.Bocelli
urodził się z wrodzoną wadą wzroku–jaskrą,w wieku 12 lat doznał wylewu krwi do
mózgu,kiedy grał w piłkę nożną,w wyniku czego utracił wzrok.Ukończył studia
prawnicze w Pizie.Do jego dyskografii należy trzynaście albumów studyjnych,w
tym osiem kompletnych oper:Cyganeria,Tosca,Trubadur,Werther,Pajace,Rycerskość
wieśniacza,Carmen oraz Andrea Chénier.Wszystkie jego albumy sprzedały się w
nakładzie ponad 70 milionów egzemplarzy na całym świecie.Dzięki temu stał się
on najlepiej sprzedającym się artystą w historii współczesnego wykonawstwa muzyki
poważnej.
Monika Kuszyńska(ur.14 stycznia 1980 w Łodzi)
Piosenkarka,autorka tekstów,była wokalistka zespołu
Varius Manx.
Życie
prywatne
28 maja 2006 roku Monika Kuszyńska wraz z członkami
zespołu Varius Manx miała poważny wypadek samochodowy pod Miliczem.16 Lipca
2006 w trakcie odbywającego się w Sopocie festiwalu TOPtrendy 2006 miał miejsce
charytatywny koncert na rzecz poszkodowanych w tym wypadku artystów.Od czasu
wypadku Kuszyńska pozostaje sparaliżowana od pasa w dół.Uczestniczy w
intensywnej rehabilitacji.W 2011 wyszła za mąż za Jakuba Raczyńskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz