poniedziałek, 12 listopada 2012

Zakres działań wspierających aktywizację zawodową

Działanie 1.Rozpoczęcie zaplanowanych działań od momentu osiągnięcia dostatecznego poziomu sprawności w wyniku rehabilitacji leczniczej po operacji medycznej.Redukcja obaw osób niepełnosprawnych ruchowo niezależnie od ograniczeń funkcjonalnych związanych z podejmowaniem różnych form aktywności.Przekonanie i zmotywowanie osób niepełnosprawnych do starań o podjęcie zatrudnienia.Prezentacja możliwości pracy w różnych systemach(prace w warunkach specjalnych,w zakładach pracy chronionej,w zakładach aktywności zawodowej lub na otwartym rynku pracy) i formach telepraca,praca dzielona(jobsharing),zadaniowy czas pracy.
Działanie 2.Dążność do osiągnięcia optymalnej samodzielności poprzez dobór odpowiedniego zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne,środki pomocnicze(dobrze dobrany wózek do aktywnej rehabilitacji,odpowiednio oprzyrządowany samochód,wózek z napędem elektrycznym,indywidualnie dobrany sprzęt urologiczny).W grupie osób niepełnosprawnych ruchowo znajdują się osoby posiadające znaczną niepełnosprawność w zakresie kończyn dolnych,ale także ludzie z upośledzeniem wszystkich zakresów ruchu.Należą tu osoby,którym samodzielne przemieszczanie umożliwia wyłącznie wózek z napędem elektrycznym.Mają one poważnie utrudniony dostęp do miejsc pracy i wymagają szczególnie złożonego podejścia w zapewnieniu możliwości wejścia na rynek pracy.
Działanie 3.Rozwijanie niezależności i polepszenie jakości życia osób niepełnosprawnych ruchowo poprzez profilaktykę,leczenie specjalistyczne i aktywną rehabilitację(spotkania z instruktorami,udział w specjalistycznych warsztatach i szkoleniach,obozach aktywnej rehabilitacji,kontakt z centrami informacyjnymi oraz instytucjami świadczącymi ustawową pomoc dla osób niepełnosprawnych).
Działanie 4.Profesjonalizacja opiekunów osób niepełnosprawnych ruchowo poprzez podniesienie ich wiedzy dotyczącej problematyki osób z niepełnosprawnością ruchową,wdrożenie zasad dobrego kontaktu i komunikacji,zwiększenie umiejętności świadczenia skutecznej pomocy w relacjach interpersonalnych a także znajomości i orientacji w systemie pomocy instytucjonalnej.Wprowadzenie usług asystenta osobistego w celu wzrostu samodzielności i partycypacji osób niepełnosprawnych ruchowo w otoczeniu społecznym.
Działanie 5.Zastosowanie nowoczesnych technologii informacyjnych w celu poprawy poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych osób niepełnosprawnych ruchowo.
Działanie 6.Zwiększenie atrakcyjności osób niepełnosprawnych ruchowo dla pracodawców.Rozwój kompetencji społecznych,trening umiejętności interpersonalnych oraz podwyższenie i rozszerzenie kwalifikacji zawodowych a także nabywanie doświadczenia zawodowego poprzez praktyki i staże.Jednocześnie wyposażenie w odpowiedni sprzęt zwiększy potencjał i wydajność zawodową.Ważna rola przypada tutaj kompleksowym działaniom obejmującym:specjalistyczne poradnictwo(doradztwo zawodowe,porady psychologiczne i obywatelskie,porady z zakresu prawa pracy,pośrednictwo pracy,coaching),usługi transportowe i pełną informację o zapotrzebowaniach oraz obowiązujących aktualnie trendach na rynku pracy.Świadomość przepisów prawnych dotyczących pracy osób niepełnosprawnych umożliwia korzystanie z przysługujących uprawnień,dotyczących np.wymiaru czasu pracy czy możliwości wykonywania badań i zabiegów rehabilitacyjnych.
Działanie 7.Likwidowanie utrwalonych uprzedzeń i stereotypów pracodawców.Zapoznanie ich z korzyściami ekonomicznymi(ze środków PFRON,funduszy strukturalnych i środków publicznych)oraz ze zwolnieniem z określonych obowiązków,związanym z zatrudnianiem niepełnosprawnych pracowników.Stymulowanie zainteresowania pracodawców zatrudnianiem osób z niepełnosprawnością ruchową(spotkania i konferencje z udziałem pracodawców,kampanie informacyjne,szkolenia dla pracodawców,staże i praktyki zatrudnianych osób niepełnosprawnych).
W Działaniu 1 poszczególne zadania powinny koncentrować się na zachęcaniu i motywowaniu do aktywności zawodowej,jako podstawowego warunku samorealizacji,poprawy samooceny,zaspokojenia potrzeby użyteczności społecznej oraz poprawy statusu materialnego.Należy przedstawić szerokie spektrum działań wspierających,takich jak,zakres i rodzaj usług instytucji pomocowych,konsultacje oraz ścisła współpraca ze specjalistami(instruktorami rehabilitacji,terapeutami,lekarzami,psychologami,itp.)na każdym etapie aktywizacji społeczno-zawodowej.Celem jest uświadomienie,że w poszukiwaniu miejsca pracy dopasowanego do oczekiwań,możliwości osoby niepełnosprawnej i ofert rynku pracy uwzględniającego posiadany przez nią potencjał predyspozycji,wiedzy i kompetencji zawodowych oraz zainteresowania a także ograniczenia fizyczne,może ona korzystać z fachowego wsparcia odpowiednich instytucji,organizacji pozarządowych oraz osób z bliskiego i dalszego otoczenia.
W ramach Działania 2 szczególnie istotny jest zindywidualizowany,optymalny dobór sprzętu dopasowanego do potrzeb niepełnosprawnego ruchowo,który nie tylko ułatwi codzienne życie,ale przede wszystkim umożliwi wykonywanie czynności.które bez jego pomocy są bardzo trudne i pochłaniają mnóstwo energii.Odpowiednio dostosowany komputer,wózek,zabezpieczający sprzęt urologiczny,czy poduszka przeciwodleżynowa zwiększają bezpieczeństwo i komfort funkcjonowania zarówno w aktywności codziennej,jak i w pracy.Ponadto,odpowiedni sprzęt ułatwi znalezienie zatrudnienia,podjęcie stażu lub kontynuację edukacji.Trzeba wskazać osobom niepełnosprawnym możliwości pozyskania dofinansowania z programów PFRON lub projektów finansowanych z funduszy strukturalnych czy środków gromadzonych przez fundacje ponieważ specjalistyczny sprzęt jest zwykle zbyt kosztowny,w stosunku do ograniczonych zasobów finansowych przeciętnego niepełnosprawnego,co często wyklucza korzystanie z rozwiązań oferowanych przez nowoczesną technikę.Nieocenioną pomoc w wyborze odpowiedniego sprzętu stanowi współpraca z ekspertami(instruktorzy aktywnej rehabilitacji,wykwalifikowani terapeuci),którzy mogą doradzić dobranie sprzętu,spełniającego potrzeby wynikające z rodzaju i stopnia ograniczeń ruchowych.Następnym krokiem jest kontakt ze specjalistą,np.przedstawicielem firmy oferującej szeroką gamę sprzętu rehabilitacyjnego,potwierdzającym zasadność wyboru lub proponującym lepszy wariant.
Działanie 3 obejmuje operacje mające na celu przygotowanie i zabezpieczenie osób z dolegliwościami fizycznymi i ograniczeniami motorycznymi do podjęcia systematycznej aktywności zawodowej,wymagającej długotrwałego siedzenia,często w określonej wymuszonej pozycji,wielokrotnego zmieniania miejsca siedzenia,obsługi specjalistycznego sprzętu.Chodzi tu przede wszystkim o równoważnie jednostajnego wysiłku fizycznego związanego z pracą poprzez zajęcia rehabilitacyjne,wyrównywanie deficytów i obciążeń ruchowych,likwidację przeciążeń,profilaktykę i leczenie odleżyn,zabezpieczenie dysfunkcji urologicznych,wprowadzanie zasad ergonomii stanowiska pracy.Powyższe działania umożliwiają wydajną i bezpieczną pracę,z wykorzystaniem wszystkich predyspozycji i kwalifikacji osoby niepełnosprawnej,chroniąc ją jednocześnie przed pogorszeniem stanu zdrowia.Bardzo ważną rolę odgrywają w tym zakresie spotkania ze specjalistami w danej dziedzinie,członkami grup samopomocowych,instruktorami aktywnej rehabilitacji,przekazującymi fachową wiedzę i własne doświadczenia w newralgicznych obszarach.
Działanie 4 koncentruje się na roli opiekunów i asystentów w aktywizacji społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych ruchowo,wspomaganych w codziennym życiu przez najbliższą rodzinę,przyjaciół,sąsiadów i pracowników instytucji pomocowych.Ich praca dotyczy pomocy w zaspokojeniu potrzeb w obszarach takich jak:samoobsługa,bezpieczne poruszanie się,czynności życia codziennego przy użyciu urządzeń pomocniczych i sprzętu rehabilitacyjnego,załatwianie codziennych spraw.Nie uświadamiają sobie często potrzeby podjęcia bardziej specjalistycznych działań lub przekracza to ich możliwości czasowe.Dlatego szczególnie ważne jest uczestnictwo opiekunów w procesie aktywizacji podopiecznych i wspieranie ich w podejmowaniu i wypełnianiu strategicznych celów życiowych.Zasadnicza rola opiekunów powinna skupiać się na motywowaniu do podejmowania większej aktywności i przejmowania odpowiedzialności za swoje życie oraz wspieraniu w sytuacji,gdy osoba niepełnosprawna podejmie decyzję o podjęciu zatrudnienia bądź innego rodzaju aktywności,odpowiednio do rzeczywistych dysfunkcji i ograniczeń.W edukacji opiekunów należy zwrócić uwagę na:
-wzrost poziomu wiedzy i kompetencji zawodowych,
-podkreślenie znaczenia gotowości skutecznego wspierania osób niepełnosprawnych w samorealizacji społeczno-zawodowej,
-adaptację do możliwości psychofizycznych podopiecznych,
-łagodzenie stresu podopiecznych spowodowanego ich niepełnosprawnością,
-umiejętności negocjacyjne,
-kształtowanie poczucia własnej wartości i stabilnej samooceny,
-wypracowanie pozytywnego społecznego wizerunku opiekuna,
-zapoznanie się z podstawowymi zasadami dobrego kontaktu i komunikacji z osobami niepełnosprawnymi ruchowo,
-zakres i jakość relacji z podopiecznym i jego najbliższymi,
-prawidłową realizację roli opiekuna,bez wchodzenia w role innych ważnych osób z otoczenia podopiecznego,
-podstawy wiedzy o prawach niepełnosprawnych i sposobach pozyskiwania profesjonalnej pomocy,
-zwiększenie aktywności życiowej,samodzielności i zaradności osobistej podopiecznych,
-zapobieganie nadopiekuńczości.
Zawód asystenta osoby niepełnosprawnej pojawił się w grupie pracowników pomocy społecznej i pracy socjalnej stosunkowo niedawno,bo w roku 2001.Rola asystenta osoby niepełnosprawnej umożliwia odejście od opieki instytucjonalnej na rzecz działań,które pozwalają osobie niepełnosprawnej godnie i aktywnie żyć w społeczności.Zgodnie z definicją asystent ułatwia osobie niepełnosprawnej wykonywanie czynności dnia codziennego,pomaga jej w uzyskaniu optymalnej samodzielności i niezależności oraz współpracuje z instytucjami i organizacjami społecznymi w budowaniu podstaw rehabilitacji społecznej i zawodowej.Dzięki temu osoba niepełnosprawna może stać się z biernego obserwatora czynnym uczestnikiem wszelkich aktywności życiowych,rozwijać swoje pasje i zainteresowania,podnosić i rozszerzać kwalifikacje zawodowe oraz kompetencje społeczne,a wreszcie uzyskać pracę.Asystent pomaga też przełamać czysto fizyczne przeszkody,wspierając w sferach,w których osoba niepełnosprawna,posiada ograniczenia i nie jest w stanie sobie w pełni poradzić.Ponadto,współpraca z asystentem stanowi parasol ochronny dla bezpiecznego trenowania umiejętności społecznych przed wejściem na rynek pracy.Asystent może być także odciążeniem opiekuna w opiece nad osobą niepełnosprawną,zmieniając jednocześnie jego postawę wobec podopiecznego jako osoby bardziej zaradnej i samodzielnej życiowo.
Działanie 5 ma szczególnie rozległy charakter,ponieważ ścieżka osoby niepełnosprawnej przez system kształcenia,aktywizacji i rynek pracy pełna jest sprzeczności i barier.Brak wykształcenia oznacza podwójne wykluczenie społeczne.Raz z powodu niepełnosprawności,a dwa niskich kwalifikacji.Dlatego jest to dziś podstawowe,a zarazem najtrudniejsze wyzwanie stojące przed instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych.W opinii ekspertów(wśród których są też osoby niepełnosprawne),wykształcenie i kompetencje tej grupy w niewielkim tylko stopniu przystają do realiów rynku pracy.Mówiąc o wykształceniu osób niepełnosprawnych ruchowo,należy ostatecznie przełamać dyskryminacyjny system edukacji osób niepełnosprawnych,ograniczający nabywane kwalifikacje do prostych,obecnie już bezużytecznych zawodów,jak i wdrażać system kształcenia ustawicznego,który pozwala na przekwalifikowanie i zdobycie nowych,poszukiwanych na rynku kompetencji(szkolenia komputerowe,warsztaty z zakresu podstaw telemarketingu,księgowość elektroniczna).Przemiany w systemie kształcenia,ale przede wszystkim w zakresie społecznej świadomości,przejawiają się w stosunkowo szybkim wzroście niepełnosprawnych studentów oraz osób z wyższym wykształceniem.Pracodawcy jednoznacznie podkreślają,że wykształcenie i specjalistyczne kwalifikacje są najważniejszymi atrybutami warunkującymi zatrudnienie pracownika.Osoba niepełnosprawna,zwłaszcza z widoczną i znacznie ograniczającą niesprawnością ruchową,często musi być jednak lepsza od wykształconej osoby pełnosprawnej,by wygrać w rywalizacji o pracę.Osoby niepełnosprawne,korzystając ze szkoleń podnoszących kwalifikacje,z doradztwa,programów zatrudnienia wspomaganego,są mobilizowane do działania i wyposażane w nowe kwalifikacje.Ważne jest także,aby po powrocie do swojego środowiska otrzymały pomoc w wykorzystywaniu nowo zdobytych umiejętności i realizowaniu inicjatyw.
Działanie 6.Specjalistyczne kompleksowe poradnictwo obejmujące zarówno nabycie i podwyższenie umiejętności społecznych,dobór odpowiedniego sprzętu rehabilitacyjnego i służącego pracy na danym stanowisku,jak i uzyskanie"twardych kompetencji zawodowych"umożliwia rehabilitację zawodową,osiągnięcie zwiększonej niezależności ekonomicznej,oraz społecznego i indywidualnego spełnienia.Wszechstronne wsparcie szczególnie potrzebne jest osobom niepełnosprawnym,po raz pierwszy podejmującym zatrudnienie,długotrwale bezrobotnym a także z deficytem możliwości do wejścia na otwarty rynek pracy.Wnikliwa analiza sytuacji życiowej związanej z wykształceniem,doświadczeniem zawodowym,uzdolnieniami,predyspozycjami i cechami osobowościowymi a także ograniczeniami fizycznymi oraz aspiracjami i oczekiwaniami pozwalają dobrać zawody i stanowiska pracy najbardziej odpowiednie dla konkretnych osób niepełnosprawnych,przy ich pełnym zaangażowaniu i akceptacji.Poradnictwo zawodowe,prawne,psychologiczne wraz z pośrednictwem wspomagającym poszukiwanie optymalnej pracy z uwzględnieniem dysfunkcji ruchowych,a także zapewnienie w razie potrzeby asystenta osoby niepełnosprawnej i monitorowanie pracy po zatrudnieniu jest oparte na:
-rozpoznaniu atutów i pasywów osoby z określoną dysfunkcją ruchową,
-konsultacjach z rehabilitantami,logopedami,lekarzami specjalistami lub medycyny pracy ułatwiających podjęcie decyzji dotyczących doboru sprzętu wspomagającego zatrudnienie lub wyboru szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe,
-identyfikacji predyspozycji,cech osobowościowych i charakterologicznych przez doradcę zawodowego i psychologa,
-wypracowaniu umiejętności ułatwiających aktywne uczestnictwo w życiu społecznym(pewności siebie,wiary we własne możliwości,asertywności,komunikatywności),
-sprawnym poruszaniu się po rynku pracy(umiejętność planowania indywidualnej ścieżki zawodowej,autoprezentacji,prowadzenia negocjacji z pracodawcą,poznania ustawowych praw i obowiązków),
-podwyższeniu i rozszerzeniu kwalifikacji(kursy i szkolenia zawodowe,uzyskanie doświadczenia zawodowego poprzez staż),
-minimalizowaniu zjawiska automatycznego przechodzenia ze statusu absolwenta do osoby bezrobotnej,
-podjęciu i utrzymaniu zatrudnienia lub działalności gospodarczej.
Pomoc udzielana osobom niepełnosprawnym zależy od stopnia zaawansowania poszczególnych osób w procesie aktywizacji zawodowej ze szczególnym naciskiem położonym na najbardziej marginalizowanych i izolowanych niepełnosprawnych,którzy nie radzą sobie ze swoją sytuacją i muszą zaczynać od treningów kompetencji społecznych,warsztatów autoprezentacji,aktywnego poszukiwania pracy czy przygotowywania dokumentów aplikacyjnych.Warsztaty dotyczą przełamywania barier psychologicznych powodujących lęk przed"wyjściem z domu"(m.in.nieśmiałości,bezradności),nabywania umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami,konstruowania własnego systemu wartości,budowania szacunku dla samego siebie,usprawniania komunikacji społecznej,zwiększania umiejętności poruszania się zwłaszcza po otwartym rynku pracy.Pracodawcy są przede wszystkim zainteresowani pozyskaniem wysoko wykwalifikowanych pracowników,ale także posiadających doświadczenie merytoryczne i organizacyjne w pracy na danym stanowisku.Z powodu zapóźnień społeczno-kulturowych i niższego wykształcenia osoby niepełnosprawne często napotykają na barierę braku doświadczenia.Sposobem na przezwyciężenie tej przeszkody są staże zawodowe realizowane przez pracodawców,a dofinansowane przez PFRON lub ze środków publicznych.W przypadku osób niepełnosprawnych staże zawodowe mają także znaczenie integracyjne i rehabilitacyjne.Ważnym problemem na drodze aktywizacji osób niepełnosprawnych jest niska znajomość przepisów prawa.Konsultacje prawne obejmują tematykę z zakresu orzecznictwa,czy przepisów prawa związanych z niepełnosprawnością,zwłaszcza regulacje kodeksu pracy,umowy powstałe w ramach stosunków mających swoje źródło w kodeksie cywilnym,czyli najczęściej umowy zlecenia,umowy o dzieło.Porada prawna ma na celu ułatwić odnalezienie się na rynku pracy,nie pozwolić na bezprawne wykorzystanie przez pracodawcę.Uświadamia,że z podjęciem pracy wiążą się określone obowiązki,których niedopełnienie skutkuje negatywnymi następstwami.Wiele osób nie odróżnia stosunku pracy od stosunku powstałego na gruncie prawa cywilnego umowy o prace od umowy zlecenia czy umowy o dzieło.Im właśnie poleca się,szukanie zatrudnienia w ramach umowy o pracę,bowiem,nawet jeśli są niżej wynagradzane,to zdecydowanie bezpieczniejsze.Trzeba stale podkreślać,że wiedza z zakresu prawa pracy oraz znajomość reguł wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych diametralnie zwiększy możliwości uzyskania pracy na otwartym rynku pracy.
Działanie 7 koncentruje się na eliminacji barier mentalnych pracodawców.Można je przełamywać poprzez spotkania pogłębiające znajomość problematyki i możliwości osób niepełnosprawnych z określonymi dysfunkcjami motorycznymi oraz uzyskania korzyści ekonomicznych z zatrudniania takich osób.Warto także rozsyłać pracodawcom biuletyny i ulotki informacyjne w wersji papierowej lub elektronicznej,tworzyć strony internetowe,organizować konkursy podobne np.do znanych"Lodołamaczy",przeprowadzać szkolenia i warsztaty obejmujące m.in.trening umiejętności interpersonalnych w relacjach"pracodawca-osoba z niepełnosprawnością ruchową i jej opiekunowie".Dodatkową zachętą mogą być projekty ułatwiające pracodawcy przyjęcie niepełnosprawnego stażysty(brak wymogu zatrudnienia po ukończeniu stażu,dodatkowe wynagrodzenie dla wspomagającego pracownika firmy,możliwość zatrudnienia asystenta dla osób wymagających wsparcia technicznego lub funkcjonalnego np.w czynnościach manualnych).Motywacją dla zatrudniania nowych pracowników z niepełnosprawnością w stopniu znacznym i umiarkowanym może być także wycofanie ustawowej konieczności zgłaszania tego faktu do Państwowej Inspekcji Pracy,ponieważ pracodawcy od dawna twierdzili,że zniesienie obowiązku uzyskiwania pozytywnej opinii PIP jeszcze przed zatrudnieniem osoby z niepełnosprawnością,znacznie przyspieszyłoby procesy rekrutacyjne,a w konsekwencji przyczyniłoby się do wzrostu zatrudnienia w tej grupie osób.Pracodawcy mogą przekonać się,że zatrudniając niepełnosprawnego,nawet ze znaczną niepełnosprawnością ruchową,można zyskać użytecznego pracownika,a dodatkowo dofinansowanie z PFRON do miesięcznego wynagrodzenia oraz możliwość zwrotu kosztów związanych z przystosowaniem miejsca pracy.Nie bez znaczenia jest również prestiż społeczny w ramach ekonomii społecznej i kształtowania odpowiedzialnego biznesu.Dla realizacji projektów skierowanych na zorganizowaną pomoc w zwiększaniu zatrudnienia osób z dysfunkcjami ruchowymi ważne jest budowanie długotrwałych i satysfakcjonujących obie strony relacji z pracodawcami,ponieważ dzięki temu można liczyć na perspektywę współpracy w przyszłych przedsięwzięciach.Dla zwiększenia szans uzyskania pracy i umiejętności poruszania się po rynku pracy istotna jest wiedza dotycząca regulacji na temat wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych.Znajomość przepisów dotyczących zasad wsparcia dla pracodawców może być pomocna w motywowaniu potencjalnych pracodawców do zatrudniania osoby niepełnosprawnej zamiast pełnosprawnej o podobnych kwalifikacjach i wykształceniu.

1 komentarz:

  1. Polecam każdemu stację demontażu pojazdów dostępną pod adresem https://zlomujemy24h.pl/. Ich usługi są szybkie, wygodne i całkowicie profesjonalne. Bezproblemowa obsługa i uczciwe ceny to ich mocne strony.

    OdpowiedzUsuń