Stres i metody radzenia sobie w sytuacjach stresowych

W życiu każdej osoby zdarzają się sytuacje,w których nie potrafimy sobie poradzić i narażeni jesteśmy na stres i wynikające z niego konsekwencje,jak:utrata chęci do działania,złe samopoczucie,a nawet choroba.Trudno ocenić,czy osoby niepełnosprawne są narażone na stres bardziej od innych,chociaż są argumenty przemawiające za takim stanowiskiem.Konieczność przystosowania się do nowej sytuacji,w której możemy być zaskakiwani przez nieoczekiwane wydarzenia i kiedy często wydaje nam się,że nie poradzimy sobie z wyzwaniami takimi jak:osiągnięcie samodzielności w czynnościach codziennych,umiejętność pokonywania barier architektonicznych,czy powrót do zwykłej aktywności życiowej.Stres zazwyczaj jest tym większy im bardziej zadanie,które przed Nami stoi przerasta Nasze możliwości.Dlatego powinniśmy podejmować się realnych przedsięwzięć i stawiać sobie cele,które rzeczywiście możemy osiągnąć,tak by nie narażać się na niepotrzebną frustrację.Możemy mówić o różnego rodzaju stresie.Istnieje bowiem nie tylko stres,który jest niekorzystny,paraliżuje Nas i odbiera chęć do działania.Czasami stres o pewnym natężeniu działa na nas mobilizująco i pozwala na pełną koncentrację na wykonywanym zadaniu,szczególnie wtedy gdy wymaga ono od Nas maksymalnej mobilizacji sił i umiejętności.Nasza podatność na stres zależy w dużej mierze od predyspozycji osobowościowych.Przyjmuje się,że najbardziej narażone na stres są osoby reprezentujące tzw.typ osobowości A,czyli ambitne,lubiące ciągłą rywalizację i chcące za wszelką cenę osiągać sukcesy.Są dodatkowo niecierpliwe i zabiegane,pragną sprawować kontrolę nad rzeczywistością,mają ponadto negatywny stosunek do innych,ale nie okazują tego i całą niechęć zwracają do wewnątrz.Teraz zastanówmy się co robić,gdy staniemy w obliczu sytuacji stresowej.Stres,tak naprawdę jest naturalną reakcją naszego organizmu na coś co nam zagraża.Za pojawienie się takiej reakcji odpowiada autonomiczny układ nerwowy,który działa niezależnie od naszej woli i reguluje temperaturę,krążenie krwi,oddychanie,trawienie i wydalanie.W związku z tym objawy stresu dotyczą tych procesów,którymi steruje autonomiczny układ nerwowy.Objawy te mają więc podłoże neurologiczne:skurcze mięśni,oddechowe:duszności i pocenie się oraz krążeniowe:czerwienienie się,palpitacje serca i wzrost ciśnienia krwi.
TEMAT DO PRZEMYŚLEŃ
Zastanów się jakie sytuacje powodują zazwyczaj reakcję stresową?Jakie masz własne sposoby na radzenie sobie ze stresem?Czy każdy stres jest niepożądany i niedobry dla nas?
Strategia skutecznego radzenia sobie ze stresem zawiera przede wszystkim kilka podstawowych zasad,których przestrzeganie pomaga utrzymać dobrą formę oraz odzyskać kontrolę nad sytuacją i naszym organizmem.Wśród tych reguł najważniejsze są:

• Praca nad ogólnym stanem zdrowia i kondycją naszego organizmu poprzez dobre odżywianie,aktywność fizyczną oraz zdrowy styl życia.
• Zmiana zaistniałej sytuacji,czyli wyeliminowanie samego źródła stresu.
• Zmiana sposobu myślenia,a więc postrzegania przyczyn stresu,jako już nie zagrażających.
• Umiejętność wpływania na swoje ciało i odprężania się z wykorzystaniem technik relaksacyjnych.

 W strategii mającej na celu osłabienie i wyeliminowanie stresu ważne jest przerwanie wewnętrznego monologu,czyli historii,którą opowiadamy i do której się przywiązujemy.Monolog ten polega na wewnętrznym powtarzaniu,że nie damy sobie rady,a stres z pewnością jeszcze się powiększy i całkowicie nas opanuje.Oto przykłady zwrotów,które znaleźć się mogą w naszym monologu:"Nie panuję nad swoimi emocjami.","Moja słabość to cecha dziedziczna,moi rodzice zachowywali się tak samo.","Nie mam osobowości człowieka,któremu cokolwiek może się udać,jestem urodzonym pechowcem.","Nie mogę się spodziewać niczego dobrego,nic mi się nie układa."Powinniśmy nauczyć się osłabiać znaczenie takich stwierdzeń,a następnie zmieniać ich wydźwięk na pozytywny.Spróbuj więc zmienić podane wyżej negatywne stwierdzenia na takie,które będą miały optymistyczne znaczenie.Cechą takich sformułowań o pozytywnym wydźwięku powinno być:

• Jak największa konkretność i odwoływanie się do realnych wydarzeń.
• Aktywny charakter,czyli mobilizacja do podejmowania określonego działania.
• Posiadanie elementu pozytywnej samooceny,czyli zadowolenia z siebie samego.

Podobnie,jak w przypadku umiejętności radzenia sobie ze stresem,niezwykle ważna jest dobra strategia przyjmowania krytyki i reagowania na nią.Także w tym miejscu możemy się zastanowić,czy osoby niepełnosprawne nie są bardziej wrażliwe na swoim punkcie,a przez to bardziej podatne na krytykę.Znaczną rolę odgrywa tutaj fakt wyróżniania się osób niepełnosprawnych z otoczenia.Sytuacje kiedy czujemy na sobie wzrok innych ludzi przyglądających się z ciekawością,jak przemierzamy ulicę na wózku lub przesiadamy się na brzeg basenu,przynajmniej na początku bywają irytujące.Dopiero z czasem uczymy się nie reagować na nie przesadnie,a nawet nadmierne zainteresowanie odwzajemniać uśmiechem.Im trudniej komuś pogodzić się z tym,że budzi zainteresowanie,tym gorzej jest mu przyjąć słowa krytyki odnoszące się do jego postępowania.Spotkać się możemy z opinią mówiącą,że osobom doświadczonym przez życie,na przykład niepełnosprawnością,lepiej jest oszczędzić krytyki i sprawić,by wbrew wszystkiemu dobrze czuły się w naszym towarzystwie.Taka postawa rodzi jednak nieautentyczne relacje,oparte na odebraniu innym poczucia własnej wartości.Znacznie lepiej zatem wprost i szczerze wyrażać swoje opinie,nawet w stosunku do osób,które zostały doświadczone przez los,a zadaniem odbiorców naszych opinii jest przyjmowanie tego co mamy do powiedzenia i odpowiednie,konstruktywne reagowanie.